Rekreasyon Öğrencilerinin İşletme Derslerine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması
Özet
Bu araştırmada, rekreasyon ve rekreasyon yönetiminde öğrenim görmekte olan bireylerin işletme içerikli derslere karşı tutum düzeylerini belirleyebilmek amacıyla bir ölçek geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla araştırmacı tarafından madde havuzu 47 madde ile oluşturulmuş olan taslak formdan katılımcı görüşleri ve uzman grubu görüşlerinin değerlendirilmeleri ile toplam 18 madde çıkarılmıştır. Çevrimiçi (online) ve yüzyüze uygulanan form verileri ile toplam 184 katılıcımdan oluşan ilk çalışma grubundan elde edilen veriler üzerinde Açımlayıcı Faktör Analizi uygulanmıştır. Bu kapsamda ortogonal (dik döndürme) ve varimax tekniğinden yararlanılmış olup binişik yapı gösteren toplam 7 madde daha ölçekten çıkarılmıştır. Yapı geçerliliğinin sağlanması kapsamında faktör sayısı, korelasyon matrisinin özdeğeri 1 ve daha büyük olan faktörlerin tespit edilmeleri ile belirlenmiş olup faktör yükü değeri .30 ve üzeri olarak dikkate alınmıştır. Uygulanan AFA sonrasında ölçek, toplam varyansın %50,34’ünü açıklayan 17 madde ve 3 alt boyuttan oluşan (bilişsel, davranış, duyuşsal) bir ölçme aracı haline gelmiştir. Toplam 410 katılımcıdan meydana gelen ikinci bir çalışma grubundan elde edilen veriler üzerinde Doğrulayıcı Faktör Analizi uygulanmış olup uyum indekslerinin üç boyutlu yapıyı doğruladığı belirlenmiştir. Güvenirlik analizi sonuçları bilişsel, davranış ve duyuşsal faktörleri için sırasıyla .84,.82 ve .81 olup ölçeğin geneli için hesaplanan Cronbach’s Alpha değeri ise .85 olarak saptanmıştır. Bu çalışmadan elde edilen tüm bulgular değerlendirildiğinde “İşletmecilik Dersine Yönelik Tutum Ölçeği”nin (İDYTÖ), üniversite düzeyinde rekreasyon ve rekreasyon yönetimi programlarında öğrenim görmekte olan bireylerin işletme ile ilgili derslere karşı tutum seviyelerini belirlemede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu ifade edilebilir.
Referanslar
Ağaoğlu, Y. S. (2002). Türkiye’deki üniversitelerin rekreasyon programlarının geliştirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Yayımlanmamış doktora Tezi.
Ahmet, K. (2010). Öğrenmeye ilişkin tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 49-62.
Ajzen I. & Fishbein M. (1977). Attitude-behaviour relations: A theortical analysis and review of emprical research, Psychological Bulletin, 84 (5), 1977, 888-918,
Ajzen I. (2005). Attitude, Personality and Behaviour, Open University Press, Usa, second eddition.
Ajzen I. (1991). The Theory of Planned Behaviour, Organizational Behaviour and Human Decision Process, Academic Press, no:50, 1991, p. 179 – 189.
Alpar, R. (2013). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
Ayre, C., & Scally A. J. (2014). Critical values for Lawshe’s content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 47 (1), 79–86. doı: 10.1177/0748175613513808.
Braten I., Stromso H. I. (2006). Epistemologicall Beliefs, Interest, and Gender as Predictors of Internet Based Learning Activities, Computer in Human Behavior, 22, 1027-1042.
Broadhurst, R. (2001). “Managing Environments For Leisure And Recreation”, London, GBR:Rotledge.
Budak, S. (2000). Psikoloji sözlüğü, Bilim ve Sanat yayınları.
Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Cüceloğlu, D. (2000). İnsan ve Davranışı, Psikolojinin temel kavramları, Remzi kitabevi, (10. Basım), s.521.
Dalkıran, E. (2006). Üniversitelerin Müzik Eğitimi Anabilim/Anasanat Dalları Keman Eğitiminde Düzey Belirleme Amaçlı Performansın Ölçülmesi, Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
DeVellis, R. F. (2017). Ölçek geliştirme: Kuram ve uygulamalar. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Duarte, A. M. (2007). Conceptions of Learning and Approaches to Learning in Portuguese Students. High Educ 54: 781 – 794.
Erkuş, A. (2014). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-I: Temel kavramlar ve işlemler (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Evci, N., & Aylar, F. (2017). Ölçek geliştirme çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(10), 389-412.
Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. Thousand Oaks, CA: Sage.
Freedman, J.L., Sears, D.O. & Carlsmith, J.M. (1993). Sosyal Psikoloji. Çev: Ali Dönmez. 2. Baskı. İmge Kitabevi yayınları, Zirve Ofset: Ankara.
Güriş, S., & Astar, M. (2015). Bilimsel araştırmalarda SPSS ile istatistik. İstanbul: Der Yayınları.
Hacıoğlu, N., Gökdeniz, A. & Dinç, Y. (2009). Boş zaman ve rekreasyon yönetimi. (Güncellenmiş İkinci Baskı) Ankara: Detay Yayıncılık.
Henson, R. K., & Roberts, J. K. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological measurement, 66(3), 393-416.
Howe, C., Z. & Carpenter, G., M. (1985), “Progamming Leisure Experiences”, Prentice-Hall Inc., New Jersey.
Huck, S. W. (2012). Reading statistics and research. New York, NY: Pearson.
İnceoğlu, M. (2011). Tutum Algı İletişim (6. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Karaküçük, S. (2008). Rekreasyon: Boş Zamanları Değerlendirme. (Altıncı Baskı) Ankara: Gazi Kitabevi.
Karaküçük, S., “Rekreasyon (Boş Zamanları Değerlendirme)”, Gazi Kitabevi, Ankara, 2005
Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi (21. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Kılbaş, Ş. (2010). Rekreasyon: Boş Zamanı Değerlendirme. (Geliştirilmiş Dördüncü Baskı) Ankara: Gazi Kitabevi.
Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel psychology, 28(4), 563-575.
Özdamar, K. (2013). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-1: SPSS-MINITAB. Eskişehir: Nisan Kitapevi.
Özdamar, K. (2016). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi. Eskişehir: Nisan Yayıncılık.
Özdemir, S., Karaküçük, S., Gümüş, M., Kıran, S. (2006). “Türkiye Taş Kömürü Kurumu Genel Müdürlüğü’nde Çalışan Yeraltı İşçilerinin Boş Zamanlarını Değerlendirme Alışkanlıklarının Belirlenmesi”, 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Bildiri Kitabı, Muğla, 3-5 Kasım, 2006
Özden, M. (2009). An Investigation of Some Factors Affecting Attitudes Toward Chemistry in University Education. Essays in Education, Special Edition, 90-99
Palmquist, R. B. Phaneuf, D. J. and Smith, V. K. (2010). Short Run Constraints and the Increasing Marginal Value of Time in Recreation. Environmental and Resource Economics, 46 (1), 19-41
Pierce, R., Stacey, K., Barkatsas, A. (2007). A Scale for Monitoring Students’ Attitudes to Learning Mathematics with Technology. Computers and Education, 48, 285-300.
Sever, G. N., & Buzlu, M. Ö. (2015). Turizm Fakülteleri Bünyesindeki Rekreasyon Programları İçin Müfredat Kapsamı Önerisi: Bilimetrik Bir Çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(2), 381-396.
Soycan, M., & Hamzaoğlu Birer, A. R. (2018). Piyano Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. Electronic Turkish Studies, 13(11).
Şeker, H., & Gençdoğan, B. (2014). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme (2. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (Çev. Ed. M. Baloğlu). Ankara: Nobel Akademik.
Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Thompson, B. (2008). Foundations of behavioral statistics: An insight-based approach. New York, NY: Guilford Press.
Tolan, B. (1985). Toplum Bilimlerine Giriş: Sosyoloji ve Sosyal Psikoloji. Ankara: Savaş Yayınları.
Tufan, Enver ve Güdek, Bahar (2008). Piyano Dersi Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 75-90.
Yaşar, M. (2014). İstatistiğe yönelik tutum ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(36), 59-75.
Yayla, Ö. (2012). Turizm eğitimi bünyesinde verilen rekreasyon eğitimine akademik bir bakış. Karınca, 78 (910), 2024.
Yeşilyurt, S., & Çapraz, C. (2018). A road map for the content validity used in scale development studies. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 251-264.
İndir
Ek Dosyalar
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Anadolu Sosyal Araştırmalar Dergisi (AS), yayınlanan tüm yazıların mali haklarına, özellikle umuma her türlü iletim, yayım ve işleme, çoğaltma, temsil, basım, yayım, dağıtım ve internet yoluyla iletme dahil olmak üzere telif haklarına sahiptir.
Dergimizin telif hakları aşağıdaki özelliklere sahiptir;
1. Telif hakkının ortaya çıkması için herhangi bir kayıt gerekli değildir. Fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklar, eserin üretilmesi ile birlikte doğar. Telif hakları soyuttur. Telif hakkıyla korunan, insan düşüncesi tarafından yaratılan soyut mallardır. Telif hakları, içinde bulundukları materyalden ayrı ve bağımsız bir varlığa ve hukuki değere sahiptir.
2. Bölgesellik ilkesi telif hakları için geçerlidir. Hangi ülkede koruma talep edilirse o ülkenin mevzuatına göre koruma koşulları belirlenir.
3. Mutlak hak niteliğindedir. Telif hakları herkese karşı ileri sürülebilir. Ancak bu mutlak hakka kamu yararının korunması gibi nedenlerle çeşitli sınırlamalar getirilmiştir. Mutlak hak üzerindeki sınırlamalar: Kamu düzeni, genel ahlak, kamu yararı gibi nedenlerle getirilen sınırlamalar ile özel çıkarlar yararına getirilen istisnalardan oluşur. (Örneğin bir eserin kar amacı gütmeden özel kullanım amacıyla çoğaltılması mümkündür.)
4. Fikri mülkiyet hakları belirli bir süre için korunur (fikir ve sanat eserleri için 70 yıl vb.). Fikri ürünler, bünyelerinde bulundurdukları malzemeden ayrı ve bağımsız bir hukuki statüye sahiptir.
5. Fikri ürünler, özel kanun, tüzük ve yönetmelikler çerçevesinde düzenlenir.
Ancak kullanıcılar makalelerin yayınlanmış tam metinlerine başvurabilirler.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun ilgili maddelerinde de belirtildiği üzere telif haklarına tecavüz suçtur.
