Öğretmenlerin Ekorekreatif Tutumunun Gastronomik Akımlar Çerçevesinde Gıda Tüketim Eğilimine Etkisi
Özet
Bu çalışmada öğretmenlerin ekorekreatif tutumun (Ekorekreatif Tutum Ölçeği-ERTÖ ile ölçülen), gastronomik akımlar çerçevesinde gıda tüketim eğilimine (Gastronomik Akımlar Çerçevesinde Gıda Tüketim Ölçeği-GAGTÖ ile ölçülen) etkisini göstermek amaçlanmıştır. Araştırmanın evreni Ankara’nın ilçelerinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Online olarak oluşturulan anket formu ile katılımcılardan elde edilen verilerin analizi üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara ilişkin tanımlayıcı istatistiklerin ardından araştırmada kullanılan ölçekleri tanımlayan bilgiler ile geçerlilik (Doğrulayıcı Faktör Analizi-DFA) ve güvenilirlik analizi (Cronbach’s Alpha tekniği) sonuçları sunulmuştur. Ekorekreatif Tutum Alt Boyutlarının (Bilişsel Tutum, Davranışsal Tutum, Duyuşsal Tutum), Gastronomik Akımlar Çerçevesinde Gıda Tüketimi Eğilimi Alt Boyutları (Moleküler Mutfak Yeme Eğilimi, Füzyon Mutfak Yeme Eğilimi, Yerel Mutfak Yeme Eğilimi) Üzerindeki Etkisinin anlaşılabilmesi için geliştirilen araştırma hipotezlerini ve araştırma modelini test etmek amacıyla Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) kurulmuş ve analiz edilmiştir. Bu analizin yapılmasında AMOS 23 paket programı kullanılmıştır. Ekorekreatif duyuşsal tutum; moleküler mutfak yeme eğilimini pozitif yönde (β = 0,381; p <0,0001), füzyon mutfak yeme eğilimini pozitif yönde (β = 0,385; p <0,0001), yerel mutfak yeme eğilimini pozitif yönde (β = 0,332; p <0,0001) etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca ekorekreatif bilişsel tutumun yerel mutfak yeme eğilimini pozitif yönde (β = 0,232; p <0,05) ve ekorekreatif davranışsal tutumun yerel mutfak eğilimini pozitif yönde (β = 0,263; p <0,05) etkilediği görülmüştür. Araştırmanın ekorekreatif tutum alt boyutlarına ait yerel mutfak yeme eğilimi ile ilgili tüm hipotezleri kabul edilmiştir. Ekorekreatif tutumun yerel mutfak yeme eğilimine olumlu etkisi kesin bir şekilde ortaya konulmuştur. Ekorekreasyon pazarlama stratejisi oluşturulurken arz talep dengesinde dikkate alınması gereken bir sonuçtur. Bu araştırma ekorekreasyon ve gastronomi alanlarında çalışmaların ortak yürütülmesi için farkındalık oluşturacak, ilgili literatüre veri desteği sağlayacaktır.
Referanslar
Abrams, J. (2013). Mise en Plate: The Scenographic Imagination and The Contemporary Restaurant. Performance Research, 18(3), 7-14.
Akarçay, E. (2016). Yeme pratikleri üzerinden (yeni?) orta sınıf (lar)ı anlamaya çalışmak. Sosyoloji Konferansları 54(2), 33–60.
Akgül, A. ve O. Çevik (2003), İstatistiksel Analiz Teknikleri SPSS’te İşletme Yönetimi Uygulamaları, Ankara: Emek Ofset.
Aksoy, M. ve Üner, H. (2016). Rafine Mutfağın Doğuşu ve Rafine Mutfağı Şekillendiren Yenilikçi Mutfak Akımlarının Yiyecek İçecek İşletmelerine Etkileri. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 1-17.
Akyüz, H., Murat, K., ve Yaşartürk, F. (2014). Rekreasyon Açısından Ormanlar ve Çevre. International Journal of Sport Culture and Science, 2 (Special Issue 1), 881-890.
Albayrak, V., Gacar, A., Nacar, E., ve Tutar, Ö.F. (2021). Examination of The Attitudes of Cycling Athletes' Towards Ecorecreation. Pakistan Journal of Medical & Health Sciences15, (9) SEP: 2911-2915.
Alpaslan, K., Tanrısever, C., ve Tütüncü, B. (2018). Dağcılık Turizminde Moleküler Gastronomi Kullanılabilir mi? Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek.1), 104-122.
Barakazı, M., ve Çakır, P. G. (2021). Turistlerin Destinasyon Tercih Etme Nedenlerinin ve Gastronomik Tüketim Eğilimlerinin Davranışsal Niyetleri Üzerindeki Etkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi. 20,43: 149-169.
Bekar, A., Kılıç, B., ve Şahin, Ö. (2011). Gastro Turizm ve Turistik Tüketicilerin Gastro Turizme Yönelik Görüşleri. 12. Ulusal Turizm Kongresi, 30 Kasım-4 Aralık, Akçakoca: 516-524.
Brokaj, M. (2014). The İmpact Of The Gastronomic Offer İn Choosing Tourism Destination: The Case Of Albania. Academic Journal of Inter disciplinary Studies, 3(2), 249-249.
Browne, S. A., ve Hunt, L. M. (2007). Climate Change And Nature-Based Tourism, Outdoor Recreation, And Forestry İn Ontario: Potential Effects And Adaptation Strategies. Climate Change Research Report-Ontario Forest Research Institute.
Can, A., Sünnetçioğlu, S., ve Özkaya, F. D. (2012). Füzyon Mutfağı Uygulamalarının Gastronomi Turizminin Gelişimine Katkısı.13.Ulusal Turizm Kongresi. 6-9 Aralık. Akdeniz Üniversitesi Turizm Fakültesi. 873-882.
Collins, 2023. https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/gastronomy.
Değirmenci, B. (2022). Çevresel Tutum ile Çevresel Sorumluluk İlişkisinin İncelenmesi: Yasal ve Ekonomik Sorumluluğun Aracılık Rolü. Alanya Akademik Bakış, 6(1): 1703-1718.
Demirtaş, Ü., ve Akkuş, G. (2020). Otel İşletmelerinde Yöresel Mutfak Etkinlikleri: Durum Analizi. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 46-63.
Dindaroğlu, T. (2014). İnsan ve Doğa İlişkisine "Paraekolojik" Bakış. II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, Akdeniz ormanlarının geleceği: “Sürdürülebilir Toplum ve Çevre” Bildiriler Kitabı (309-313) 22-24 Ekim – Isparta.
Durukan, D. (2020). Gündelik Hayat İdeolojisinin Kentsel Alana Yerleşmesi Sürecinde Gastronomi Mekânlarının Dönüşümü: Üsküdar Üzerine Yapılan Bir Araştırma. Etkileşim. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi.118-145.
Fıelds, K. (2002). Demand for the Gastronomy Tourism Products: Motivational Factors. Tourism and Gastronomy, Ed. Anne-Mette Hjalager ve Greg Richards, Routledge. London, 2002, 36-50.
Gaul, D. (2003). Environmental İmpacts Of Ecotourism A Review Of Literature.
Genç, M. (2021). Yeme İçme Eğilimlerinin Gastronomik Akımlar Çerçevesinde İncelenmesi Türkiye Örneği. Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Gurler, G., ve Bozlu, B. (2022). Ekolojik Habitus Bağlamında Gıda Toplulukları Üzerine Bir Alan Araştırması. Journal of Economy Culture and Society, 65, 181-201. https://doi.org/10.26650/JECS2021-971786
Gül, F. (2013). İnsan-Doğa İlişkisi Bağlamında Çevre Sorunları Ve Felsefe. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 17-21.
Gündoğan, H. (2022). Çeşitlilik Arayışı, Yiyecek Korkusu Ve Yiyecek Tüketim Motivasyonunun Turistlerin Yerel Yiyecek Satın Alma Niyetine Etkisi: İstanbul Örneği. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı Turizm İşletmeciliği Bilim Dalı. Doktora Tezi.
Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Haluza-Delay, R. (2008). A Theory Of Practice For Social Movements: Environmentalism And Ecological Habitus. Mobilization: The International Quarterly, 13(2), 205–218.
Hatipoğlu, A., Zengin, B., Batman, O. ve Şengül, S. (2012). Yöresel Yemeklerin, Kırsal Turizm İşletmeleri Mönülerinde Kullanım Düzeyleri: Gelveri Örneği. International Journal of Social and Economic Sciences, 3 (1): 6-11.
Hoş, K. ve Zencir Çiftçi E. (2022) Tüketicilerin Yaşam Tarzı ve Gıda Neofobi Eğilimi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi.6(1):139-162.
Inwood, S. M., Sharp, J. S., Moore, R. H., ve Stinner, D. H. (2009). Restaurants, Chefs And Local Foods: İnsights Drawn From Application Of A Diffusion Of İnnovation Framework. Agriculture and Human Values, 26(3), 177-191.
Karagöz Yüncü, D. (2010). Perşembe Yaylasında Özgünlük Kavramı Üzerine Bir Değerlendirme. 10.Aybastı -Kabataş Kurultayı. Yerel Değerler ve Yayla Turizmi. (Ed.Salim Şengel). Detay Yayıncılık, Ankara.
Karakan, H.İ. (2021). Gastronomi Temalı Rekreasyon Etkinlikleri. Rekreasyon ve Turizm Araştırmaları. Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya.
Karaküçük, S. ve Akgül, B. M. (2016). Ekorekreasyon -Rekreasyon ve Çevre. Gazi Kitap Evi, Ankara.
Karamustafa, K., Birdir, K. ve Kılıçhan, R. (2016). Gastronomik Akımlar Çerçevesinde Gıda Tüketim Ölçeği. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi/Journal of Consumer and Consumption Research, 8(2), 29-69.
Kasalak, M.A., ve Bahtiyar-Sarı, D. (2017). Ekoturistlerin Özellikleri ve Seyahat Etme Motivasyonları. Researcher: Social Science Studies 5(IV) 503-512.
Kaufmann, S., ve Vogl, C. R. (2018). Participatory Guarantee Systems (PGS) in Mexico: A theoretic ideal or everyday practice? Agriculture and Human Values, 457–472.
Kaygısız, G. M., Benzer, E., ve Eren, C. D. (2019). Aktif Öğrenmeye Dayalı Etkinliklerin Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çevre Etiği Farkındalığı, Çevre Davranışı Ve Çevre Eğitimine İlişkin Özyeterliklerine Etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 50(50), 125-141.
Kement, Ü. (2019). Current Issues in Tourism and Hospitality Management. Ecorecreation, İçinde, İ. Yazıcıoğlu, Ö. Yayla, ve A. Solunoğlu (Edt). SRA Academic Publishing, Litvanya.
Kement, Ü., Karaküçük, S., ve Çavuşoğlu, S. (2021). Ekorekreatif Tutum Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. Tourism and Recreation, 3(1), 34-54.
Kesici, M. (2012). Kırsal Turizme Olan Talepte Yöresel Yiyecek ve İçecek Kültürünün Rolü. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 14 (23), 33-37.
Kılıç Benzer, A.N. (2006). Bolu-Göynük ve Yakın Çevresi Doğal ve Kültürel Kaynaklarının Ekoturizm Açısından Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. Doktora Tezi.
Kılıçhan, R. (2016). Türkiye’ye Gelen Ziyaretçilerin Gastronomik Akımlara Yönelik Gıda Tüketim Eğilimlerinin Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı. Doktora Tezi.
Kıyıcı, F. B., Yiğit, E. A., ve Darçın, E. S. (2014). Doğa Eğitimi ile Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlık Düzeylerindeki Değişimin Ve Görüşlerinin İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 17-27.
Kirby, J. (2018). Grounding And Comparing Ecological Habitus İn Environmental Communities. International Journal of Urban Sustainable Development, 10(2), 154–169.
Linden, V. D. E., Mcclements, D. J., ve Ubbink, J. (2008). Molecular Gastronomy: A Food Fad Or An Interface For Science-Based Cooking? Food Biophysics, 3(2), 246-254.
Nilan, P. (2017). The Ecological Habitus of Indonesian Student Environmentalism. Environmental Sociology, 3(2), 370–380. https://doi.org/10.1080/23251042.2017.1320844.
Oğan, Y. (2021). Gastronomi Turizmi ve Gastronomik Akımlar. Muhammet Cenk Birinci, Özgür Yayla (Ed.), Rekreasyon ve Turizm Araştırmaları içinde (ss. 34-52). Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya.
Oxford, 2023. https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/gastronomy?q=gastronomy. Erişim Tarihi: 01.01.2023.
Örgün, E., Keskin, E., ve Erol, G. (2018). Otel Aşçılarının Moleküler Gastronomi Üzerine Düşünceleri: Nevşehir Örneği. Journal of Tourısm and Gastronomy Studies. 6(3), 215-227.
Özdemir, N. (2022). Postmodern Yerellik ve Geleneksel Ekolojik Bilgi Postmodern Locality and Traditional Ecological Knowledge. Culture Academy 2, (1):1-30.
Özgel, Z. T., Aydoğdu, M., ve Güven Yıldırım, E. (2018 Doğa Kampı Destekli Çevre Eğitiminin Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalık ve Tutuma Etkisi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3 (2), 90-106.
Öztürk, S. (2005). Kastamonu-Bartın Küre Dağları Milli Parkı’nın Rekreasyonel Kaynak Değerlerinin İrdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, 2: 138-148.
Quan, S. ve Wang, N. (2004). Towards a Structural Model of The Tourist Experience: An Illustration From Food Experiences in Tourism. Tourism Management, 25: 297-305.
Ruiz, J., Calvarro, J., Sánchez del Pulgar, J., ve Roldán, M. (2013). Science and Technology for New Culinary Techniques, Journal of Culinary Science ve Technology, 11(1), 66-79.
Rybka, A., ve Szpytma, M. (2012). EcoEducation. EcoRecreation, 3rd Internatıonal Conference Advanced Construction, Kaunas University of Technology, Faculty of Civil Engineering and Architecture, 28-34.
Sandıkçı, M., ve Çelik, S. (2007). Füzyon Mutfak Uygulamaları Ve Misafir Memnuniyeti Açısından Önemi. Ulusal Gastronomi Sempozyumu, 4-5.
Saygılı, D., Günaydın, Ö. E., Küçükaltan, D., Demirci, H., ve Özden, O. (2022). Yerel Mutfak ve Sağlıklı Beslenme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: İzmir İli Örneği. Aydın Gastronomy, 6 (2), 165-178.
Slow Food, (2023). Our History. https:// www.slowfood.com/about-us/our-history/, Erişim tarihi. 07.01.2023.
Sünnetçioğlu, S. ve Özkök, F. (2017). Güzel, Özgün ve İyi Yemeğin Peşindeki Yolculuk: Gastronomi. Journal of Awareness, 2 (3S), 585-596.
Svejenova, S., Mazza, C., ve Planellas, M. (2007). Cooking Up Change İn Haute Cuisine: Ferran Adrià As An İnstitutional Entrepreneur. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 28(5), 539-561.
Şahin, G.G. (2014). Sürdürülebilir Kırsal Kalkınmada Eko-Gastronominin Rolü. Cittaslow Gökçeada Eko-Gastronomi Kongresi 24/25 Nisan 2014 Gökçeada Bildiri Özetleri .Detay Yayıncılık.1.Baskı.Ankara.
Şengül, S., ve Türkay, O. (2015). Bölge Restoran Mönülerinin Belirlenmesinde "Yöresel Mutfaklar" Eğitiminin Kullanılması: Mudurnu Örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges, UMYOS Özel Sayısı 1-6.
Şenyurt, A., Temel, A. B., ve Özkahraman, Ş. (2011). Üniversite öğrencilerinin çevresel konulara duyarlılıklarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 8-15.
Tanrısevdi, A., ve Atabey, S. (2020). Mutfak Personelinin Gastronomik Akımlar Çerçevesinde Gıda Tüketim Eğilimlerinin Değerlendirilmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 23(1), 211-236.
Tez, Ö., Doğan, Ö., Yavaş, Ö., Erkaya, E., Tavazar, H., ve Güzel, P. (2014). Yerel Yönetimlerde Serbest Zaman ve Rekreasyon Hizmetleri (İzmir İli Örneği). International Journal of Science Culture and Sport, 2(Özel Sayı-1), 511-524.
This, H. (2005). Modelling dishes and exploring culinary ‘precisions’: the two issues of molecular gastronomy. British Journal of Nutrition, 1(93), 139-146.
This, H. (2006). Food For Tomorrow? EMBO reports, 7(11), 1062-1066.
This, H. (2013), Molecular Gastronomy İs A Scientific Discipline, And Note By Note Cuisine İs The Next Culinary Trend. Flavour, 2(1), 1-8.
Turan, H., Başaran, G., Ayduğ, İ., Bayesen, D., ve Sünnetçioğlu, S. (2020). Mutfak Şeflerinin Füzyon Mutfağa Yönelik Görüşleri ve Çanakkale İline Ait Yöresel Gıdalar ile Füzyon Mutfak Önerileri. AHBVÜ Turizm Fakültesi Dergisi, 23 (2), 332-358.
Tütüncü, Ö. (2012). Rekreasyon ve Rekreasyon Terapisinin Yaşam Kalitesindeki Rolü. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi.23(2):248-252.
Varah, F., Mahongnao, M., Francis, D. J., ve Shimrah, T. (2020). Measuring Environmental Attitudes And Behaviors: A Study Of Undergraduate Students İn Delhi. Natural Hazards, 103, 1291-1306.
Wills, W., Backett-Milburn, K., Roberts, M.-L., ve Lawton, J. (2011). The Framing Of Social Class Distinctions Through Family Food And Eating Practices. The Sociological Review, 59(4), 725–740.
Yıldırım-Saçılık,M., ve Çevik, S.(2020) . Yenilik Davranışı ve Yenilikçi Mutfak Akımlarının Yerel Yemek Tüketimine Etkisi. Turizm ve İşletmecilik Dergisi / Journal of Tourism and Management, 1 (1), 75-91.
Yüksel, A. (2019). Gastronomi Ne Değildir? Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16 (1), 186-190. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/soid/issue/43830/540364
İndir
Ek Dosyalar
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Anadolu Sosyal Araştırmalar Dergisi (AS), yayınlanan tüm yazıların mali haklarına, özellikle umuma her türlü iletim, yayım ve işleme, çoğaltma, temsil, basım, yayım, dağıtım ve internet yoluyla iletme dahil olmak üzere telif haklarına sahiptir.
Dergimizin telif hakları aşağıdaki özelliklere sahiptir;
1. Telif hakkının ortaya çıkması için herhangi bir kayıt gerekli değildir. Fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklar, eserin üretilmesi ile birlikte doğar. Telif hakları soyuttur. Telif hakkıyla korunan, insan düşüncesi tarafından yaratılan soyut mallardır. Telif hakları, içinde bulundukları materyalden ayrı ve bağımsız bir varlığa ve hukuki değere sahiptir.
2. Bölgesellik ilkesi telif hakları için geçerlidir. Hangi ülkede koruma talep edilirse o ülkenin mevzuatına göre koruma koşulları belirlenir.
3. Mutlak hak niteliğindedir. Telif hakları herkese karşı ileri sürülebilir. Ancak bu mutlak hakka kamu yararının korunması gibi nedenlerle çeşitli sınırlamalar getirilmiştir. Mutlak hak üzerindeki sınırlamalar: Kamu düzeni, genel ahlak, kamu yararı gibi nedenlerle getirilen sınırlamalar ile özel çıkarlar yararına getirilen istisnalardan oluşur. (Örneğin bir eserin kar amacı gütmeden özel kullanım amacıyla çoğaltılması mümkündür.)
4. Fikri mülkiyet hakları belirli bir süre için korunur (fikir ve sanat eserleri için 70 yıl vb.). Fikri ürünler, bünyelerinde bulundurdukları malzemeden ayrı ve bağımsız bir hukuki statüye sahiptir.
5. Fikri ürünler, özel kanun, tüzük ve yönetmelikler çerçevesinde düzenlenir.
Ancak kullanıcılar makalelerin yayınlanmış tam metinlerine başvurabilirler.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun ilgili maddelerinde de belirtildiği üzere telif haklarına tecavüz suçtur.
